SÜRÜŞ DÜZELTME VE DESTEK SISTEMLERI
Araca göre bu, aşağıdakilerden oluşur:
- fren sistemi (ABS);
- savrulma kontrollü ve antipatinaj sistemli (ESC) dinamik sürüş kontrolü;
- acil fren destek sistemi;
- römork ile sürüş yardımı;
- rampada kalkış yardımı;
- yokuş iniş kontrolü (HDC);
- yönlendirmeli arka tekerlekler;
- geri beslemeli fren sistemi.
Diğer sürüş destek sistemleri ilerideki sayfalarda ayrıntılı olarak anlatılmıştır.
ABS sistemi (ABS)
Ani bir fren durumunda, ABS tekerleklerin kilitlenmesini önlemeyi yani durma mesafesini kontrol etmeyi ve aracın kontrolünü muhafaza etmeyi sağlar.
Bu durumlarda, frenlemede engelleme manevraları mümkündür. Ayrıca, bu sistem uygun olmayan zeminde bile durma mesafelerini en iyi duruma getirmeyi sağlar (ıslak zemin...).
ABS sisteminin devreye girdiği, fren pedalında zayıf veya biraz daha kuvvetli titreşimin oluşmasıyla anlaşılır. ABS, hiçbir durumda lastik-zemin yol durumuna bağlı “fizik” performanslarının iyileştirilmesini sağlamaz. Bu yüzden, her zaman doğru sürüş kurallarına (araçlar arasındaki mesafe vb.) uyulması zorunludur.
Acil bir durumda, fren pedalına kuvvetli ve sürekli bir şekilde basınız. Fren pedalına art arda basmak (pompalamak) gerekmez. ABS, fren sisteminde uygulanan gücü değiştirir.
Bu fonksiyonlar, aracın tutumunu sürücünün isteğine uygun hale getirmeyi sağlamak için kritik sürüş koşullarında ilave yardımlardır.
Bu işlevler, sürücünün yerine müdahalede bulunmaz. Aracın sınırlarını zorlamaya ve daha hızlı sürmeniz konusunda sizi teşvik etmeye çalışmaz. Manevra yapıldığı sırada hiçbir durumda sürücünün dikkatini ve sorumluluğunu üstlenemez (sürücü, her zaman sürüş sırasında aniden meydana gelebilecek olaylara karşı dikkatli olmalıdır).
Çalışma arızaları:
- © ve x gösterge panelinde yanar ve “ABS kontrol ettirin”, “Fren sistemini kontrol ettirin” ve “ESC kontrol ettirin” mesajları görüntülenir: bu ise ABS, ESC ve acil fren desteğinin devre dışı olduğunu gösterir. Frenleme her zaman sağlanır;
- x, D, © ve ® gösterge panelinde yanar ve “Fren sistemi arızası” mesajı görüntülenir: fren sisteminde arıza bulunduğunu gösterir.
İki durumda da Marka Yetkili Servisi’ne başvurunuz.
Savrulma kontrollü ve antipatinaj sistemli (ESC) dinamik sürüş kontrolü
ESC dinamik sürüş kontrolü
Bu sistem, « kritik » sürüş koşullarında (bir engelden kaçma, virajda yere tutunma kaybı...) araç kontrolünü muhafaza etmeyi sağlar.
Çalışma prensibi
Direksiyon simidindeki bir kaptör, sürücü tarafından talep edilen yörüngeyi tespit eder.
Araçtaki diğer yerlere yerleştirilmiş algılayıcılar gerçek yörüngeyi tespit eder.
Sistem, sürücü talebini aracın yörüngesiyle karşılaştırır ve eğer gerekli görürse bazı tekerleklerin fren sistemine ve/veya motor gücüne etki ederek gerçek yörüngeyi düzeltir. Sistem tetiklendiği, ikaz ışığı gösterge tablosunda yanıp söner.
Savrulma kontrol sistemi
Bu sistem, belirgin bir savrulma (ön lastiklerin yere tutunma kaybı) halinde, ESC sisteminin çalışmasını mümkün olan en iyi duruma getirir.
antipatinaj sistemi
Bu sistem, tahrik tekerleklerinin patinajını sınırlamaya ve ilk harekete geçme, hızlanma veya yavaşlama durumlarında aracı kontrol etmeye yardım eder.
Çalışma prensibi
Tekerleklerdeki kaptörler sayesinde sistem her an tahrik tekerleklerinin hızlarını ölçer bunları karşılaştırır ve dengelemeye çalışır. Eğer bir tekerlek patinaj yapma eğilimi gösterirse sistem, çekiş gücü tekerleğin yere tutunabileceği seviyeye inene kadar tekerleği frenler.
Sistem aynı zamanda, gaz pedalı üzerine uygulanan etkiden bağımsız olarak, tekerleklerin yola tutunabilmesini sağlamak için motor devrini ayarlar.
Bazı durumlarda (çok yumuşak zeminde sürüş: Kar, çamur, vs. veya zincir takılmış tekerleklerle sürüş) sistem, patinajı engellemek için motor gücünü düşürebilir.
Fren sisteminiz kısmen çalışmaktadır. Bununla birlikte, aniden fren yapmak tehlikelidir ve trafik koşulları uygun olur olmaz hemen durmanız gereklidir. Marka Yetkili Servisi’ne danışınız.
Çalışma arızaları
Sistem bir çalışma arızası algıladığında, “ESC kontrol ettirin” mesajıyla birlikte © ve ikaz ışıkları gösterge tablosunda belirir. Bu durumda, ESC ve antipatinaj sistemi devre dışı kalır.
Yetkili Servis’e başvurunuz.
Antipatinaj işlevinin etkinleştirilmesi, engellenmesi
İşlevi etkinleştirmek için 1 düğmesine basınız.
Eğer böyle bir etki yapması istenmiyorsa butona (1) basarak bu fonksiyonu devre dışı bırakmak mümkündür.
Bu durumda, ikaz ışığı gösterge tablosunda sürekli olarak yanar ve “ESC devre dışı” mesajı görüntülenir.
antipatinaj sistemi ek bir güvenlik getirdiğinden, fonksiyon çalışmadığında aracı sürmemeniz tavsiye edilir. Butona (1) yeniden basarak mümkün olan en kısa sürede bu durumdan çıkınız.
Not: Kontağın açılmasıyla fonksiyon otomatik olarak yeniden aktif hale geçer.
Acil fren destek sistemi
Aracın durma mesafesini azaltmaya yardımcı olan, ABS sistemine ilave bir sistemdir.
Çalışma prensibi
Sistem, bir acil durum frenlemesinin tespit edilmesini sağlar. Bu durumda, frenleme sistemi anında azami gücünü gösterir ve ABS düzenlemesini devreye sokabilir.
ABS frenleme, fren pedalı serbest bırakılana kadar devam eder.
Stop lambaları yanar
Araca göre, ani yavaşlama durumunda yanabilirler.
Fren işlemine hazırlık
Araca göre gaz pedalı hızlı bir şekilde bırakıldığında sistem, durma mesafesini azaltmak için fren manevrasını öngörür.
Özel durumlar
Hız regülatörünün kullanılması durumunda:
- gaz pedalını kullanıyorsanız, serbest bıraktığınızda sistem devreye girebilir;
- gaz pedalını kullanmazsanız sistem tetiklenmez.
Çalışma arızaları
Sistem bir çalışma arızası algıladığında, “Fren sistemini kontrol ettirin” mesajı © ikaz ışığıyla birlikte gösterge tablosunda belirir.
Yetkili Servis’e başvurunuz.
Bu fonksiyonlar, aracın tutumunu sürücünün isteğine uygun hale getirmeyi sağlamak için kritik sürüş koşullarında ilave yardımlardır.
Bu işlevler, sürücünün yerine müdahalede bulunmaz. Aracın sınırlarını zorlamaya ve daha hızlı sürmeniz konusunda sizi teşvik etmeye çalışmaz. Manevra yapıldığı sırada hiçbir durumda sürücünün dikkatini ve sorumluluğunu üstlenemez (sürücü, her zaman sürüş sırasında aniden meydana gelebilecek olaylara karşı dikkatli olmalıdır).
Römork yardımıyla sürüş
Bu sistem römorkle kullanım durumunda aracın kontrolünün sağlanmasını korumaya yardımcı olur. Belirli sürüş koşullarında remörk izleri için titreşimleri belirler.
Devrede olma koşulları
- İşlev bir Marka Yetkili Servisi tarafından etkinleştirilmelidir;
- birleştirme marka Yetkilisi tarafından yapılmalıdır;
- kablolar yetkili bayi tarafından onaylanmalıdır;
- birleştirme araca bağlanmış olmalıdır.
Çalışma prensibi
fonksiyonun araç için stabilize edilmesi:
- römork için tetkik edilen titreşimlerin teker asimetrik frenaj öncesinde azaltılması için;
- Titreşimler durduruluncaya kadar araç hızının azaltılması için dört teker fren ve çift motor kısıtlaması.
Gösterge size bilgi vermek için gösterge tablosunda yanıp söner.
Römork bağlantısı kabloları takılmış ancak römork bağlı değilse (bisiklet taşıyıcı, bagaj aydınlatma, vb.) fonksiyonu bazı tekerlek izli yol koşullarında devreye girebilir.
Aracın yavaşlaması riski.
Rampada kalkış yardımı
Yokuş eğimine bağlı olarak bu sistem bir rampada kalkış sırasında sürücüye yardımcı olur. Sürücü, gaz pedalına basmak için ayağını fren pedalından kaldırdığında frenlerin otomatik olarak kilitlenmesini sağlayarak aracın geriye kaçmasını engeller.
Sistemin çalışması
Sadece vites kolu, boştan farklı bir konumda (otomatik vites kutulu araçlar için N veya P konumlarından farklı bir konum) ve araç tamamen duruyorken (fren pedalı basılı) devreye girer.
Sistem aracı yaklaşık 2 saniye hareketsiz tutar. Daha sonra frenler kademeli olarak serbest kalır (araç rampaya göre hareket eder).
Rampada kalkış yardımı sistemi her türlü durumda (aşırı eğimli yollar...) aracı tamamen hareketsiz kılmayı sağlayamaz.
Sürücünün tüm durumlarda fren pedalına basmaya ve aynı şekilde aracın geri kaçmasını önlemeye hazır olması gerekir.
Rampada kalkış yardımı fonksiyonu uzun süreli duruşlar için kullanılmamalıdır: fren pedalını kullanın.
Bu fonksiyon aracın sürekli olarak hareketsiz kılınması için tasarlanmamıştır.
Gerekli olduğunda aracı durdurmak için fren pedalını kullanınız.
Kaygan zeminli veya yol tutuşunun zayıf olduğu yollarda sürücünün özellikle dikkatli olması gerekir.
Ağır yaralanma riskleri.
Geri beslemeli fren sistemi
Fren sırasında, geri beslemeli fren sistemi elektrik enerjili araçta hızın düşmesi ile enerji üretimine dönüşebilir.
Bu, çekiş aküsünü şarj eder ve kalan mesafeyi uzatır.
Çalışma arızaları
- Gösterge tablosunda “Fren sistemini kontrol ettirin” mesajı ile birlikte © yanar: Fren yardımı hala çalışır durumdadır.
Bu koşullarda, fren pedalına basılma hissi farklı olabilir.
Fren pedalına kuvvetli ve sürekli bir şekilde basılması önerilir.
Bir Marka Yetkili Servisi’ne danışın.
- Gösterge tablosunda “Fren sistemi arızası” mesajı ile birlikte ® yanar: Bu, fren sisteminde arıza bulunduğunu gösterir.
Bir Marka Yetkili Servisi’ne danışın.
® ikaz ışığı, güvenliğiniz için trafik kurallarına uygun olarak derhal durulmasını zorunlu kılar. Motoru durdurun ve yeniden çalıştırmayın. Marka Yetkili Servisi’ne danışınız.
Yokuş iniş kontrol (HDC)
(araca göre)
Bu işlev, fren pedalına basmaya gerek kalmadan araç hızını (dik bir yokuştan aşağı inerken) sınırlandırma olanağı sağlar.
Yokuş iniş kontrol, ileri viteste yaklaşık 6 ve 30 km/sa. arasında ve geri viteste yaklaşık 6 km/sa. hızda çalışır.
Not: Aracın hızı 60 km/sa. üzerindeyse, sistem devre dışı bırakılır ve ikaz ışığı söner.
Sistemin devreye alınması/devreden çıkarılması
Sisteme erişmek için kullanılabilecek birkaç etkinleştirme yöntemi vardır:
- “Eğim İniş Kontrolü” widget’ı aracılığıyla (müşteri tarafından yapılandırıldıysa);
- “Favoriler” işlevi aracılığıyla (müşteri tarafından yapılandırıldıysa) ARAÇ AYARLARINI KIŞISELLEŞTIRME MENÜSÜ;
- Araca bağlı olarak, “Araç” modundan 2, “Dinamik şase” 3 öğesini seçiniz, ardından 4 öğesine basınız, gösterge tablosunda ikaz ışığı yanar. İşlevi devre dışı bırakmak için tekrar 4 öğesine basınız. İkaz ışığı , gösterge tablosunda söner.
Sistemin çalıştırılması
Araç yokuş aşağı hareket ederken yeterli eğim algılanır algılanmaz ikaz ışığı yeşile döner. Yokuş iniş kontrol sisteminin etkinleştirilmesi sırasında, iniş hızı gaz pedalıyla arttırılabilir veya fren pedalıyla düşürülebilir.
Not: vites kolu P konumundayken veya araç düz bir yüzeyde hareket ediyorsa bu sistem çalışmaz.
Çalışma arızaları
Bir çalışma arızası durumunda gösterge panelinde turuncu olarak “HDC kontrol ettirin “ mesajı görüntülenir.
Çalışma arızası olması durumunda bir Marka Yetkili Servisi’ne başvurunuz.
Sistem kullanılamıyorsa gösterge tablosunda “HDC kullanılamıyor” mesajı görüntülenir.
Fren sistemi sıcaklığının artma riski varsa, yokuş iniş kontrol sistemi kendini geçici olarak devre dışı bırakabilir ( ikaz ışığı söner).
Gerekli olduğunda aracı durdurmak için fren pedalını kullanınız.
Kaygan zeminli veya yol tutuşunun zayıf olduğu yollarda ve/veya inişlerde sürücünün özellikle dikkatli olması gerekir.
Ağır yaralanma riski.
Yönlendirmeli arka tekerlekler.
Bu sistemle donatılmış araçlar için sistem, araç seyir halindeyken, sürüş koşullarına göre arka tekerleklerin yönlendirilmesi olanağını sağlar: Bu sistem düşük hızda aracın manevra yeteneğini artırırken daha yüksek hızda sürüş kararlılığı sağlar.
Düşük hızlarda seyir sırasında, aracın manevra yeteneğini artırmak için arka tekerlekler, ön tekerleklerin yönünün aksine (şekil A) yönlendirilir. Bu durum, şehir içi trafiğinde, virajlı yollarda, park etme manevraları... sırasında çok yararlı olur.
Yüksek hızda seyir halindeyken arka tekerlekler, araç dengesinin optimizasyonu için ön tekerlekler ile aynı yönde hareket eder (şekil B). Bu durum şerit değiştirme sırasında, viraj alınırken... çok yararlı olur.
Not: sistem yapılandırması (tepki hassaslığı vb.) “MULTI-SENSE” menüsünde seçilen moda bağlıdır MULTI-SENSE.
Çalışma arızaları
- Gösterge panelinde © ikaz ışığı ve “Direksiyonu kontrol ettirin” mesajı görüntüleniyorsa bir Yetkili Bayi ile iletişime geçiniz.
- Gösterge tablosunda “Direksiyon arızası” mesajıyla birlikte ® ikaz ışığı belirirse, sistemde bir arıza var demektir.
®, trafik koşulları izin verdiği anda durmanızı gerektirir. Marka Yetkili Servisi’ne danışınız.
Aracın alt kısmına bir darbe gelmesi durumunda (örnek: baba, yüksek kaldırım veya başka bir şehir mobilyası ile temas), araca zarar verebilirsiniz (akslardan birinin deforme olması).
Her türlü kaza riskini ortadan kaldırmak için, aracınızı bir Marka Yetkili Servisi’ne kontrol ettiriniz.